Marcelo Toledo‑Vargas, BPhysio(Hons)¹ · Kar Hau Chong, PhD¹ · Claudia I. Maddren, BPH(Hons)¹ · et.al
JAMA Pediatr
Δημοσιεύτηκε διαδικτυακά: 5 Μαΐου 2025
2025;179;(7):730–737.
doi:10.1001/jamapediatrics.2025.0682
Κύρια Σημεία
Ερώτημα
Ποια είναι η συσχέτιση μεταξύ της χρήσης τεχνολογίας από τους γονείς παρουσία του παιδιού τους και της κινητικής ανάπτυξης, της γνωστικής ανάπτυξης, της ψυχοκοινωνικής υγείας, της φυσικής δραστηριότητας, του χρόνου οθόνης και του ύπνου σε παιδιά κάτω των 5 ετών;
Ευρήματα
Η παρούσα συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση διαπίστωσε ότι η χρήση τεχνολογίας από τους γονείς παρουσία του παιδιού τους -- συσχετίζεται σημαντικά με φτωχότερη γνωστική λειτουργία και κοινωνική συμπεριφορά, χαμηλότερο επίπεδο προσκόλλησης, υψηλότερα επίπεδα εσωτερικευμένων και εξωτερικευμένων προβλημάτων, καθώς και αυξημένο χρόνο έκθεσης σε οθόνες.
Σημασία
Το φαινόμενο αυτό ενδέχεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία και την ανάπτυξη των μικρών παιδιών, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για περισσότερες μακροχρόνιες και πειραματικές μελέτες που να στοχεύουν αυτόν τον τροποποιήσιμο παράγοντα.
Περίληψη
Σημασία
Η χρήση τεχνολογίας από τους γονείς παρουσία του παιδιού τους (στο εξής PTU), συχνά αποκαλούμενη "τεχνοπαρέμβαση", σηματοδοτεί αυξανόμενη ανησυχία στη δυναμική της οικογένειας και δεν έχει προηγουμένως ποσοτικοποιηθεί ως προς τη συσχέτισή της με την υγεία και την ανάπτυξη των παιδιών.
Σκοπός
Να πραγματοποιηθεί συστηματική ανασκόπηση και σύνθεση της βιβλιογραφίας σχετικά με τις συσχετίσεις μεταξύ της PTU και της κινητικής ανάπτυξης, της γνωστικής ανάπτυξης, της ψυχοκοινωνικής υγείας, της φυσικής δραστηριότητας, του χρόνου οθόνης και του ύπνου στην πρώιμη παιδική ηλικία.
Πηγές Δεδομένων
Αξιολογημένες από ομότιμους μελέτητες στις βάσεις δεδομένων MEDLINE, CINAHL, SPORTDiscus, PsycINFO, PsycArticles, Web of Science, Scopus και ProQuest από την αρχή έως τον Ιούλιο του 2024.
Επιλογή Μελετών
Αρχικά εντοπίστηκαν 6212 μελέτες. Επιλέχθηκαν εκείνες που εξέταζαν τις συσχετίσεις μεταξύ PTU και των εξής: κινητική ανάπτυξη, γνωστική ανάπτυξη, ψυχοκοινωνική υγεία, φυσική δραστηριότητα, χρόνος οθόνης ή ύπνος, σε φαινομενικά υγιή παιδιά από τη γέννηση έως 4,9 ετών.
Εξαγωγή και Σύνθεση Δεδομένων
Ακολουθήθηκαν οι οδηγίες PRISMA. Πραγματοποιήθηκαν μοντέλα τυχαίων επιδράσεων για τον υπολογισμό συνολικών εκτιμήσεων των συσχετίσεων και των πιθανών διαφοροποιήσεων βάσει τύπου PTU (απόσπαση/διακοπή). Ο κίνδυνος προκατάληψης αξιολογήθηκε με τα εργαλεία της JBI.
Κύρια Αποτελέσματα και Μετρήσεις
Συσχέτιση μεταξύ PTU και της κινητικής ανάπτυξης, γνωστικής ανάπτυξης, ψυχοκοινωνικής υγείας, φυσικής δραστηριότητας, χρόνου οθόνης και ύπνου.
Αποτελέσματα
Συμπεριλήφθηκαν 21 μελέτες με 14.900 συμμετέχοντες από 10 χώρες. Βρέθηκαν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ της PTU και της γνωστικής λειτουργίας (r = −0,14), της εσωτερικευμένης συμπεριφοράς (r = 0,13), της εξωτερικευμένης συμπεριφοράς (r = 0,15), της κοινωνικής συμπεριφοράς (r = −0,08), της προσκόλλησης (r = −0,10), και του χρόνου οθόνης (r = 0,23). Δεν βρέθηκαν διαφοροποιήσεις ανάλογα με τον τύπο της PTU. Καμία μελέτη δεν εξέτασε την κινητική ανάπτυξη, τη φυσική δραστηριότητα ή τον ύπνο.
Συμπεράσματα και Σημασία
Η χρήση τεχνολογίας από τους γονείς παρουσία του παιδιού τους συσχετίστηκε αρνητικά με τη γνωστική και ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και τον χρόνο οθόνης στα μικρά παιδιά, αν και οι επιδράσεις ήταν μικρές. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα σχετικά με τον αντίκτυπο στη φυσική δραστηριότητα, τον ύπνο και τις κινητικές δεξιότητες. Η κατανόηση αυτών των σχέσεων είναι κρίσιμη για την καθοδήγηση της έρευνας και των συστάσεων που στοχεύουν στον περιορισμό των αρνητικών επιδράσεων του φαινομένου στην πρώιμη παιδική ανάπτυξη.
Εισαγωγή
Η προσδοκία ότι οι γονείς θα ανταποκρίνονται αυθόρμητα στις εκδηλώσεις προσοχής του παιδιού τους αποτελεί βασικό στοιχείο της αλληλεπίδρασης στην πρώιμη παιδική ηλικία, της συναισθηματικής ασφάλειας και της παιχνιδιάρικης εξερεύνησης του περιβάλλοντός τους. Όταν αυτή η ανταπόκριση απουσιάζει, τα παιδιά μπορεί να στερηθούν τα οφέλη της ευαίσθητης και συμμετοχικής γονικής φροντίδας, που είναι κρίσιμη για την υγεία και την ανάπτυξή τους.
Με τη διάδοση των τεχνολογικών συσκευών, η χρήση τεχνολογίας από τους γονείς παρουσία του παιδιού τους (PTU), συχνά αναφερόμενη ως «τεχνοπαρέμβαση» ή «phubbing», έχει γίνει ευρέως διαδεδομένη, με τα παιδιά να εκτίθενται σε αυτή από πολύ μικρή ηλικία. Η έρευνα δείχνει ότι πάνω από το 70% των γονέων χρησιμοποιούν τεχνολογία κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ή των γευμάτων με το παιδί τους, και το 89% αναφέρουν ότι κάνουν PTU τουλάχιστον μία φορά την ημέρα.
Οι συσκευές μπορούν να διαδραματίσουν θετικό ρόλο, βοηθώντας τους γονείς να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής, παρέχοντας πληροφόρηση, κοινωνική σύνδεση ή ανακούφιση από το άγχος. Ωστόσο, όταν διακόπτεται η γονεϊκή αλληλεπίδραση με το παιδί λόγω τεχνολογίας, το παιδί μπορεί να νιώσει παραμελημένο ή ότι πρέπει να ανταγωνιστεί για την προσοχή του γονέα. Αυτές οι διακοπές μπορούν να διαταράξουν τη φυσική ροή της αλληλεπίδρασης, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς το παιδί αναπτύσσει βασικές κοινωνικές και γλωσσικές δεξιότητες, καθώς και κινητικές, ψυχοκοινωνικές και γνωστικές ικανότητες, και καθιερώνει πρότυπα κίνησης (όπως φυσική δραστηριότητα, καθιστικός χρόνος μπροστά σε οθόνη και ύπνος).
Η επίδραση της PTU έχει περιγραφεί σε ερευνητικές ανασκοπήσεις, ωστόσο η πλειονότητα επικεντρώνεται σε ψυχοκοινωνικές εκβάσεις ή την ποιότητα της γονεϊκής συμπεριφοράς. Χρειάζεται λοιπόν μια ποσοτική σύνθεση των συσχετίσεων της PTU με ευρύτερες πτυχές υγείας και ανάπτυξης στην πρώιμη παιδική ηλικία. Επιπλέον, έχει προταθεί ότι η PTU μπορεί να διακριθεί σε δύο μηχανισμούς: (1) απόσπαση της προσοχής, όπου ο γονέας αποσπάται από τη συσκευή ενώ το παιδί είναι παρόν, και (2) διακοπή, όταν μια ειδοποίηση ή κλήση διακόπτει την αλληλεπίδραση. Οι διαφορές μεταξύ αυτών των μηχανισμών και οι πιθανές επιπτώσεις τους δεν είναι ακόμη καλά κατανοητές, γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη για περαιτέρω διερεύνηση.
Πηγή:
Early Years: A SysteParental Technology Use in a Child’s Presence and Health and Development in the matic Review and Meta-Analysis | Media and Youth | JAMA Pediatrics | JAMA Network
Η παρούσα συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση συνέθεσε τη σχετική βιβλιογραφία ως προς τις συσχετίσεις της PTU με την κινητική και γνωστική ανάπτυξη, την ψυχοκοινωνική υγεία, τη φυσική δραστηριότητα, τον χρόνο οθόνης και τον ύπνο σε παιδιά κάτω των 5 ετών. Δευτερεύον στόχος ήταν να διερευνηθεί αν οι συσχετίσεις διέφεραν ανάλογα με τον τύπο της έκθεσης σε PTU (απόσπαση έναντι διακοπής).